معرفی شهرستان بناب
شهرستان بناب با ۸۴۰ کیلومتر مربع وسعت در جنوب غربی استان آذربایجان شرقی واقع شده است و فاصله مرکز شهرستان با مرکز استان ۱۲۰ کیلومتر است. شهرستان بناب از شمال به شهرستان عجب شیر ، از شرق به شهرستان مراغه، از جنوب به شهرستان ملکان و از غرب به شهرستان میاندوآب در استان آذربایجان غربی و دریاچه ارومیه محدود می شود. بناب از دیر باز از یک موقعیت ممتــــاز جغرافیائـــی برخوردار بوده و راههای بزرگ تجارتـی و کاروانی از آذربایجان به بین النهرین، شامات، حجاز و غرب کشــور از آن عبور میکرده اسـت و امروزه نیز با قرار گرفتن در نقطه تلاقی محورهای اصلی آذربایجان شرقی، کردستان، کرمانشاه، عتبات عالیات و دسترسی به راههای آهن و هوائی ضمن این که موقعیت خـود را حفظ کرده بلکه بر موقعیتش نیز افزوده شده است و همیشه به عنوان یک شهر مطرح در شمال غربی کشور مــورد توجه قرار گرفته است.
جغرافیای طبیعی شهرستان بناب
شهرستان بناب در جلگه ای صاف و هموار قرار گرفته كه از طرف شرق به كوههای غربی سهند و از غرب به سواحل پست دریاچه ارومیه محدود می گردد. ارتفاع متوسط شهرستان از سطح دریا ۱۶۰۰ متر است كه در بلندترین نقطه (قزل داغ) ۲۲۵۰ متر و در پست ترین (آخوند قشلاق) ۱۲۸۰ متر می باشد.
تقسیمات کشوری شهرستان بناب
این شهرستان از یک بخش به نام مرکزی تشکیل و دارای ۳ دهستان می‌باشد، بطوری که دهستان بناجوی غربی به مرکزیت روستای خانه برق جدید، دهستان بناجوی شرقی به مرکزیت روستای خوشه مهر و دهستان بناجوی شمالی به مرکزیت روستای روشت بزرگ قرار دارند. شهرستان بناب از یک شهر بنام بناب و تعداد ۲۹ روستا تشکیل شده است.
جمعیت
جمعیت شهرستان بناب حدودا ۱۳۰,۰۰۰ نفر می‌باشد که از این تعداد ۷۶٫۶۱۰ نفر (۶۰ درصد جمعیت کل شهرستان) در مرکز شهرستان ساکن اند.
وی‍ژگیهای فرهنگی و بومی شهرستان بناب
زبان رایج محلی این شهرستان ترکی بوده و مذهب اهالی این منطقه شیعه اثنی عشری می‌باشد. فرهنگ بناب در قبل از اسلام و بعد از اسلام به دو صورت در ایام عید بود: درقبل از اسلام در عید نوروز جشن گرفته و پایكوبی مشغول شده و بازدید بزرگان ایل و طایفه می رفتند. عید پاییزه نیز در این دوره رواج داشته و بعد از برداشت محصولات كشاورزی انجام می گرفته است.
در بعد از اسلام و به تبعیت از دین مقدس اسلام مانند عید غدیر، عیدقربان، عید مبعث امامان به دو عید نوروز و پاییزه اضافه شدند. مردم نیز در این اعیاد به دید و بازدید بزرگان می رفتند. در كنار این عیاد انواع رسومات محلی ومنطقه ای شامل ختنه كردن نوزادن، شب یلدا، چله بزرگ و كوچك نیز مرسوم بوده است.
پیشینه تاریخی شهرستان بناب
بر اساس نشانه‌ها و آثار شناخته شده در شهر بناب، قدمت تاریخ و تمدن این شهر به شش هزار سال پیش می رسد. آثار به دست آمده از مناطق باستانی قره تپه گزاوشت و قیزلار قلعه سی، سیچان تپه سی، پوس تپه سی و همچنین وجود معماری صخره ای سَور، غارهای پیش از تاریخی قویونلار و چاخماخلار که نشانگر زندگی‌های دسته جمعی در دوران ماقبل تاریخ است.
همچنین کشف آثار قدیمی مانند ظروف سفالین، فلزی و نشانه‌های تمدن شهری تا عمق چند متری زمین ، این سابقه طولانی را تائید می‌کند و اما دوران شكوفایی بناب از لحاظ معماری و هنر به دوره صفویه بر می گردد.
نمای درونی دو نمونه از اتاقهای صخره ای روستای گردشگری سور شهرستان بناب
آثار تاریخی و نقاط دیدنی و گردشگری
از آثار گردشگری منطقه بناب روستای گردشگری سَور و توتاخانه، موزه صفوی، موزه مردم شناسی، منطقه گردشگری دوش، منطقه گردشگری قره قشون، مسجد مهرآباد، مسجد میدان، مسجد اسماعیل بیگ، حمام حاج فتح الله، حمام مهرآباد و ... را می توان نام برد. در كل در بناب بیش از ۱۵۰ اثر تاریخی و باستانی وجود دارد كه ۶۵ اثر از آنها به ثبت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری رسیده است.
خانه تاریخی سیف العلماء – موزه صفوی
مسجد مهرآباد شهربناب- عصرصفوی
مراكز دانشگاهی
این شهرستان دارای دانشگاه آزاد اسلامی، پیام نور، دانشگاه بناب و دانشكده سماء واحد بناب می‌باشد. در شهرستان بناب دو حوزه علمیه نیز وجود دارد که از حوزه‌های معروف و فعال استان می‌باشند.
کشاورزی
بخش کشاورزی در شهرستان بناب به عنوان یکی از محورهای پنجگانه توسعه همه جانبه این شهرستان مطرح بوده و به همین لحاظ در طول برنامه های پنج ساله تلاش و سرمایه گذاری کلانی برای دستیابی به اهداف توسعه در بخش کشاورزی انجام شده است. در شرایط کنونی، شهرستان بناب با برخورداری از ۱/۸ درصد از مساحت اراضی کشاورزی استان ۸/۷ درصد تولید محصولات زراعی، ۹/۳ درصد تولید محصولات باغی و ۷/۲ درصد تولید محصولات دامی استان را به خود اختصاص داده است.
بخش کشاورزی در بناب همچنین با جذب ۸۵ درصد از شاغلان شهرستان به صورت مستقیم و غیرمستقیم بیشترین اشتغال زایی را نسبت به سایر بخش ها در اختیار دارد. در حال حاضر سطح زیرکشت محصولات زراعی در بناب حدود ۸۰۹۱۲ هکتار است که ۲۴/۶ درصد محصولات زراعی در شهرستان به صورت دیم و ۷۵/۴ درصد محصولات به صورت آبی برداشت می شود.
اقتصاد
اقتصاد شهرستان بناب مثل اغلب نقاط كشور ایران بستگی به تولیدات كشاورزی و دامی دارد. در امر كشاورزی در بعضی موارد علاوه بر تامین نیازهای منطقه مقداری نیز از محصولات مختلف به سایر شهرهای استان آذربایجان و همچنین به نقاط مختلف كشور صادر می گردد، كیفیت شاغل و تركیب آنها نشانگر این است كه این منطقه در قالب اقتصادی به عنوان یك مركز كشاورزی محسوب می شود و درصد بیشتری از شاغلین را كارها و فعالیت های مربوط به كشاورزی تشكیل می دهد. در بعضی موارد حتی بخش صنعتی نیز متاثر از فعالیت های كشاورزی وابسته به آن است علاوه بر كشاورزی و صنعت در حالت كلی اموری مانند كارهای ساختمانی، تشكیل بازارهای دواب، خدمات، حمل و نقل و غیره نیز بخشی از فعالیت های اقتصادی را شامل می شود.